انواع روش های کلاهبرداری اینترنتی
کلاهبرداری اینترنتی تمامی اعمالی که خلاف قانون بوده و در بستر اینترنت و یا با استفاده از ابزارهایی که از اینترنت استفاده میکنند سبب ایجاد ضرر مادی یا معنوی برای افراد شود کلاهبرداری اینترنتی گفته میشود که انواع مختلفی دارد و در ادامه برخی از مهم ترین انواع روش های کلاهبرداری اینترنتی که در سالهای اخیر افرادی زیادی را به دام انداخته اند بررسی میکنیم.
معرفی انواع روش های کلاهبرداری اینترنتی و راه های مقابله با آنها
۱. فیشینگ (درگاه پرداخت اینترنتی جعلی)
حدود ۵۰ درصد کلاهبرداری های اینترنتی را فیشینگ یا درگاه پرداخت اینترنتی جعلی تشکیل میدهد. در این روش کلاهبرداران صفحه درگاهی پرداخت کاملا شبیه به درگاه پرداخت های واقعی میسازند و اطلاعات حساب یعنی شماره کارت، رمز دوم و … را ذخیره میکنند و در فرصت مناسب حساب بانکی افراد را خالی میکنند.
کلاهبرداران در این روش برای جلوگیری از ایجاد شک در ذهن کاربران پس از دریافت تمامی اطلاعات کارت از جمله رمز کارت پیغام خطا در اتصال به بانک یا عدم انجام تراکنش را نشان میدهند.
روشهای تشخیص درگاه پرداخت جعلی و جلوگیری از کلاهبرداری اینترنتی
با افزایش استفاده از پرداختهای آنلاین، درگاههای پرداخت جعلی به یکی از ابزارهای اصلی کلاهبرداران اینترنتی تبدیل شدهاند. برای تشخیص این درگاهها و جلوگیری از فریب خوردن، به این نکات توجه کنید:
1. بررسی آدرس وبسایت (URL):
– آدرس درگاه پرداخت باید با https شروع شود (نه http).
– دامنه سایت باید معتبر باشد (مثلاً pay.ir نه pay-ir.scam-site.com).
– از کلیک روی لینکهای ناشناس در ایمیل یا پیامک خودداری کنید.
2.تایید هویت درگاه پرداخت:
– درگاههای رسمی مانند زرینپال، پرداخت الکترونیک سامان، ملت، پارسیان و… را فقط از سایتهای معتبر باز کنید.
– برخی درگاههای جعلی از لوگوهای مشابه استفاده میکنند، پس دقت کنید.
3. عدم وارد کردن اطلاعات کارت در صفحات مشکوک:
– اگر صفحه پرداخت، رمز دوم کارت، CVV2 و اطلاعات کامل را خواست، احتمالاً جعلی است (درگاههای رسمی معمولاً فقط شماره کارت و رمز دوم را میخواهند).
4. بررسی SSL و قفل امنیتی:
– در مرورگر، کنار آدرس سایت باید قفل سبز رنگ وجود داشته باشد.
– روی قفل کلیک کنید و گواهی SSL را بررسی نمایید.
5. استعلام از بانک یا شرکت ارائهدهنده پرداخت:
– قبل از پرداخت، شماره درگاه را با بانک یا شرکت پرداختیار (مثل **پرداخت الکترونیک سامان یا زرینپال**) تأیید کنید.
6. مشاهده علائم هشداردهنده:
– غلطهای املایی، طراحی ضعیف سایت و درخواست اطلاعات غیرمعمول نشانههای کلاهبرداری هستند.
با رعایت این نکات، میتوانید از کلاهبرداری اینترنتی جلوگیری کنید. در صورت شکایت، وکیل جرائم سایبری میتواند برای پیگیری حقوقی به شما کمک کند.
۲. انواع روش های کلاهبرداری اینترنتی – فروشگاه اینترنتی تقلبی
در این روش کلاهبرداران با ساخت فروشگاه اینترنتی و ارائه اجناس و خدمات با قیمت پایین تر و تخفیف های جذاب مشتریان را ترغیب به خرید میکنند و در مواردی با نام و نشان شرکت های معروف سبب جلب اعتماد مشتریان میشوند.
در این روش برخی از فروشگاه های تقلبی به درگاه پرداخت اینترنتی جعلی متصل هستند و با استفاده از روش ذکر شده در بالا (فیشینگ) اقدام به کلاهبرداری میکنند.
در مواردی عملیات پرداخت با استفاده از واریز کارت به کارت انجام میشود اما پس از واریز به حساب اجناس یا خدمات توافق شده به مشتریان تحویل داده نمیشود.
۳. اسکیمر (کارت بانکی جعلی)
در این روش کلاهبرداران اینترنتی با قرار دادن مدارهای مغناطیسی در دستگاه های کارتخوان و یا دستگاه خودپرداز بانک اطلاعات کارت بانکی مشتریان را ذخیره و با ساخت کارت جعلی در زمان مناسب حساب بانکی افراد را خالی میکنند.
این روش معمولا با اضافه کردن قطعه سخت افزاری جانبی به دستگاه کارتخوان یا خودپرداز انجام میشود و با بررسی فیزیکی قابل تشخیص است.
روشهای جلوگیری از اسکیمر (دستگاه کپیکننده کارت بانکی)
اسکیمر (Skimmer) یک دستگاه جعل کارت بانکی است که کلاهبرداران روی دستگاههای خودپرداز (ATM)، کارتخوانهای فروشگاهی (POS) یا پمپ بنزین نصب میکنند تا اطلاعات کارت شما را بدزدند.
۱- بررسی دستگاه خودپرداز یا کارتخوان قبل از استفاده
- قسمت کارتخوان را بکشید: اسکیمرها معمولاً روی شیار کارت نصب میشوند. اگر قسمت کارتخوان شل بود یا به راحتی حرکت میکرد، مشکوک است.
- دکمههای کیبورد را فشار دهید: بعضی اسکیمرها کیبورد جعلی روی صفحه کلید اصلی میگذارند. اگر دکمهها سفت یا غیرعادی بودند، استفاده نکنید.
- به دوربینهای مخفی توجه کنید: کلاهبرداران گاهی دوربین کوچکی برای دیدن رمز شما نصب میکنند. با دست دیگرتان رمز را بپوشانید.
نکته: همیشه ترجیحاً از دستگاههای خودپرداز داخل شعب بانک استفاده کنید که احتمال نصب اسکیمر در آنها کمتر است.
۲- استفاده از کارتهای امنتر
- کارتهای تراشهدار (چیپ دار): این کارتها نسبت به کارتهای مغناطیسی امنتر هستند و کپی کردن آنها سختتر است.
- پرداخت بدون تماس (Contactless): برای مبالغ کم از کارتهای NFC یا موبایل (مانند Apple Pay, Google Pay) استفاده کنید.
- کارتهای مجازی: بعضی بانکها امکان ساخت کارت مجازی با محدوده مبلغ مشخص را میدهند.
۳- مراقبت در استفاده از کارت بانکی
- از کارت خود در مکانهای شلوغ و غیرمطمئن استفاده نکنید.
- رمز کارت را هرگز به کسی نگویید و هنگام وارد کردن آن را بپوشانید.
- صورتحساب بانکی را مرتب چک کنید و تراکنشهای مشکوک را گزارش دهید.
۴- اقدامات فوری در صورت کلاهبرداری
- بلافاصله کارت را مسدود کنید (از طریق اپلیکیشن بانک یا شماره ۹۶۹۶#)
- به پلیس فتا گزارش دهید (سایت www.cyberpolice.ir)
- با یک وکیل جرائم سایبری مشورت کنید برای پیگیری حقوقی
امنیت بانکی: برخی بانکها امکان فعال کردن هشدار تراکنش از طریق پیامک را فراهم میکنند که میتواند به شناسایی سریع تراکنشهای غیرمجاز کمک کند.
۴. انواع روش های کلاهبرداری اینترنتی – کلاهبرداری با رسید جعلی بانک
در این روش کلاهبردارن اجناسی را خریداری میکنند و رسید بانکی مشابه رسیدهای واقعی را برای صاحب اجناس ارسال میکنند که هیج تفاوتی با رسیدهای واقعی ندارد و اگر صاحب کسبوکار موجودی حساب را چک نکند به راحتی در دام میفتد و تصور میکند پول به حساب واریز شده است.
۵. سرقت اطلاعات با ویروسها و آگهی تبلیغات
در این روش کلاهبرداران با قرار دادن تبلیغات و بنرهای جذاب در سایت ها توجه مشتریان را جلب میکنند و با کلیک بر روی بنرها ویروس یا برنامه ای بر روی سیستم کاربران نصب میشود که میتواند اطلاعات موجود بر روی سیستم را ذخیره کند و یا گاهی اوقات با بازکردن صفحه و لینکی در اینترنت صفحات دیگری نیز برخلاف میل افراد بازمیشوند.
به این ترتیب کلاهبرداران به اطلاعات خصوصی و جزئیات حساب های شما دسترسی پیدا میکنند.
در برخی موارد این اتفاق به صورت پنهانی رخ نمیدهد! برخی از برنامه های رایگان نیز قابلیت ذخیره اطلاعات کاربران را دارند.
برای جلوگیری از این موارد حتما بر روی سیستم خود نرم افزارهای ضد ویروس و تروجان و برنامه های امنیتی نصب کنید.
۶. سرقت اطلاعات هویتی (ایمیل یا پیامک جعلی)
در این روش کلاهبرداران اس ام اس یا ایمیل حاوی لینک پرداخت برای پرداخت قبض و … را برای افراد ارسال میکنند و کاربران با کلیک بر روی این لینک ها به درگاه های جعلی( فیشینگ ) منتقل و اطلاعات آنها سرقت میشود.
برای جلوگیری از این روش هرگز لینک های ناشناس را باز نکنید.
در مواردی نیز پیامک و یا ایمیل همراه با اطلاعات حساب برای کاربران ارسال میشود و به اشتباه برای کلاهبرداران مبالغی را واریز میکنند و یا از افراد اطلاعات هویتی آنها درخواست میشود.
۷. انواع روش های کلاهبرداری اینترنتی – کلاهبرداری نیجریهای
در یکی از انواع روش های کلاهبرداری اینترنتی، کلاهبرداران با ساخت ایمیل های جعلی مشابه شرکت های معروف و بزرگ با اندکی تغییر در آدرس ایمیل اقدام به صحبت با مشتریان شرکت ها کرده و با آنها از طرف شرکت معامله میکنند.
این دسته از کلاهبرداری ها معمولا در کشورهای مختلف انجام میشوند و در موارد بسیاری قابل پیگیری نیستند.
در بیشتر این کلاهبرداری ها جعل هویت شخص یا اشخاص نیز صورت میگیرد.
۸. برداشت غیرمجاز از حساب با رسید خودپرداز
در این روش کلاهبرداران با جمعآوری رسیدهای حساب افراد که در کنار دستگاه های خودپرداز رها میشوند به بانک ها مراجعه کرده و با ارائه مدارک هویتی جعلی اقدام به دریافت کارت و سرقت از آن میکنند.
۹. خالی کردن حساب به بهانه قرعهکشی
در این روش کلاهبرداران شماره تماس مشتریان را در سایت ها به بهانه قرعه کشی جمع آوری میکنند و با آنها تماس میگیرند یا پیامک هایی تحت عنوان “شما برنده شدید” ارسال میکنند و از کاربران میخواهند تا مبلغی را برای ارسال جایزه واریز کنند.
این دسته از کلاهبرداری ها در مواردی فقط واریز هزینه ارسال هستند اما در مواری نیز حاوی لینک درگاه جعلی هستند.
این روش از انواع روش های کلاهبرداری اینترنتی با وجود قدیمی بودن و اطلاع رسانی های بسیار همچنان افراد زیادی را در دام میاندازد.
۱۰.سایتهای شرط بندی مسابقات
برخی از سایت های شرط بندی فوتبال و … مبالغی را تحت عنوان شرط بندی از کاربران خود دریافت میکنند. این مبالغ در ابتدا کم و در ادامه بیشتر میشوند و پس از مدتی کلاهبرداران سایت را از دسترس خارج میکنند و مال باختگان به علت غیر قانونی بودن کسب و کار معمولا شکایت و پیگیری هم نمیکنند.
۱۱. انواع روش های کلاهبرداری اینترنتی – جعل اسناد
خانه های خالی، زمین هایی که برای مدتی استفاده نشده اند و مواردی از این قبیل طعمه تبهکاران هستنند. در این روش کلاهبرداران مواردی را برای مثال یک خانه را با قیمت و تخفیف چشم گیری بر روی سایت های جعلی فروش قرار میدهند و اقدام به دریافت همه یا بخشی از مبلغ میکنند. این موارد معمولا با مدارک جعلی به چندین نفر فروخته میشوند.